احداث این بنای تاریخی برج رادکان در سال 407 هجری قمری آغاز و در سال 411 هجری قمری به پایان رسید، معمار این بنا
احمد بن عمر
نام داشته است. میل رادکان چناران بر دشت میان توس و رادکان سایه افکنده و همتای دیگر آن نیز در کردکوی وجود دارد که به رادکان غربی مشهور است.
همین موضوع باعث شده برخی نام رادکان را با راه و مسیر هم پیوند بدانند چنان که "راد" و "رد" در زبان پهلوی به معنای نظم و ترتیب و "رده" آمده و برج رادکان در مسیر راه و جاده درست همین کار را می کند که از نامش پیداست. این بنای تاریخی و بلند با توجه به اینکه در مسیر جاده ابریشم قرار دارد در گذشته به عنوان راهنمای بازرگنان و مسافران مورد توجه قرار می گرفت.
در زمینه نحوه ساخت برج رادکان باید گفت که مصالح بنا از آجر و نوعی گچ است که در نمای خارجی آن نیز در بین سر آجرها تزئینات گچی تو رفته با انگشت دست وجود دارد. زیبا ترین قسمت نمای خارجی بنا در بخش فوقانی آن است که دو ردیف تزئینات آجری با گچبری گل های مشابه گل لاله به همراه کتیبه کوفی و پهلوی دورادور قسمت زیرین گنبد را گرفته است.
بر اساس نظر کارشناسان میراث فرهنگی وجود کتیبه های پهلوی نشان دهنده حضور و تداوم زبان و خط پهلوی تا اواسط سده های اولیه اسلامی در این منطقه است. کتیبه های موجود در این بنا به زبان کوفی و در زیر گنبد مخروطی آن نوشته شده اند.
ساده اما پر ابهت و با شکوه در یک منطقه کوهستانی – جنگلی و بر فراز تپه ای قرار دارد. این گنبد مدفن یکی از اسپهبدان آل باوند طبرستان به نام
ابو جعفر محمد بن وندربن باوندی
است.
پس از تحقیقات گسترده مهندس آرین مشخص شد برج رادکان 800 سال قبل یک موسسه
نجومی، فضایی، علمی
بوده است که قابلیت تشخیص روزهای سال مانند
چهار فصل، سال کبیسه، عید نوروز، اذان ظهر
و ... داشته است.
درون این برج که 25 متر طول، 12 دریچه و 12 دیوار، با بدنه استوانه ای و گنبد مخروطی شکل دارد که براساس عبور نور از این دریچه ها ماه های سال و طلوع و غروب خورشید مشخص می شود.
اگر در هنگام عصر خورشید در راستای این دریچه قرار گرفت تابستان است اگر هنگام صبح در این دریچه قرار گرفت زمستان است.
گفته می شود حدود 800 سال قبل در دوره ایلخانان این بنا توسط خواجه نصیرالدین طوسی طراحی شد، و تا 17 سال قبل یک بنای عادی بوده و کمتر کسی از آن بازدید میکرده است.
این بنا در حال تخریب بود پس از زحمات فراوان مهندس منوچهر آرین مورد توجه قرار گرفت و توسط سازمان میراث فرهنگی مرمت شد.