top-header
بلوچ، تبلور فرهنگی اصیل

بلوچ، تبلور فرهنگی اصیل

سنت و فرهنگ هر منطقه بر پوشش مردم آن منطقه تاثیر دارد. هنر سوزن دوزی یکی از اصیل ترین هنرهای ایرانی ست که از گذشته های دور تا کنون رواج داشته است. در سیستان و بلوچستان سوزن دوزی به نام های مختلفی مانند بلوچ دوزی، سیاه دوزی، خامه دوزی نیز شناخته می شود.

بلوچ، تبلور فرهنگی اصیل

هنر سوزن دوزی بر روی لباس های زنان این منطقه از نظر الیاف لباس، روش های دوخت و ابزار و وسایل با دیگر مناطق تفاوت دارد. سوزن دوزی بلوچی ها مادر هنر سوزن دوزی در ایران است.لباس بلوچستان نشان دهنده فرهنگ غنی و اصیل ایرانی ست و مردمان این منطقه به پوشش محلی خود پایبند هستند با توجه به آثار به دست آمده نشان می دهد هنر سوزن دوزی در پوشش زنان این منطقه به پنج و شش هزار سال قبل از میلاد می رسد.

خاستگاه نقوش بلوچستان از تخیلات، آرزوها، اسطوره های حماسی و آداب و رسوم آن منطقه الهام گرفته است. نقوش در سوزن دوزی های بلوچ به سه دسته کیهانی، حیوانی، حاشیه ایی تقسیم می شوند.

  • نقوش هندسی: نشانگر انتقال مفاهیم، لفکار و احساسات است
  • نقوش حیوانی: در بلوچ دوزی نقش های پنجه پلنگ، طاووس و کرمک و بال کبوتر دیده می شود که هر یک به صورت جداگانه نشانه و نماد خاص خود را دارند.
  • پنجه پلنگ نشانگر قدرت، طاووس نماد زیبایی و کرمک نیز نماد نظم و بال کبوتر سمبل عشق است.
  • نقوش کیهانی: ستارگان نشانگر درخشندگی، نیم اقبالی، تلالو هستند و در سوزن دوزی های بلوچی دیده می شوند.

لباس های مردانه از پاک (عماه ایی که برسر می گذارند)، مسر (دستمال سر)، کلاه سوپی ( عرق چین)، چکن دوز (کلاه دست دوزی)، جامگ (پیراهن بلند مردانه)، لنگ (پارچه ایی که دور گردن می اندازند)، گنج پراک (زیر پیراهنی)، پاجامک (شلوار گشاد)، سرین بند (کمربند پارچه ایی روی لباس)، شال (کت پشمی زمستانی)،

سواس (کفشی از جنس خرمای وحشی)، کوش (کفش چرمی)، کرو (جوراب پشمی زمستانی)، دوبند (پا افزاری از جنس پوست گاو) تشکیل شده است.

لباس زنان بلوچ شامل چادر (یک چادر مستطیلی کوتاه)، گشان چادر(چادر کوچکی که سر و پشت کمر را می پوشاند و در خانه استفاده می شود)، چادر چهارگوش (پارچه ایی به عرض 2متر و عرض 1متر که از درازا بر روی سر می اندازند)، پیراهن (روی یقه و سرجیب ها و آستین های آن سوزن دوزی شده است)، شلوار (در این شلوار 6متر پارچه مصرف می شود و روی ساق آن ها سوزن دوزی می شود)

در لباس زنان از رنگ ها و طرح های مختلفی استفاده شده است. جیب یکی از نکات پوشش زنان بلوچ است که نشانگر شجاعت و دلاوری آنهاست. شاید از دید یک غیر بلوچی تمام لباس ها به یک شکل باشند اما اهالی شهرای بلوچستان با دیدن لباس و شلوار پی می برند که این لباس متعلق به کدام شهر، طایفه، منطقه است.

زنان بلوچ از زیورآلاتی مانند گوشواره، پولک، پولوه، کیگ، پور، کید، سربند، مزبری استفاده می کنند.

لباس سنتی بلوچستان

گران ترین لباس سنتی ایران است و اگر چشمتان به دنبال سوغات خاص در بلوچستان می گردد، بدانید که سوزن دوزی، چادر دوزی، زری دوزی، گلدوزی از جمله صنایع دستی این شهر هستند.

منبع: مجله ایرانا